گیاهان و جانواران با هم تفاوت های بسیاری دارند، هر چند برخی گیاهان نظیر گیاهان گوشت خوار، روش تغذیه شان مثل جانوران است اما تفاوت های اساسی در میان حیوانات و گیاهان وجود دارد که باید آن را بدانیم. نکته مهم این است که بدن حیوان و گیاه هر دو از سلول درست شده است اما تفاوت شکل و ساختار این سلول هاست که موجب شده است از جهات بسیاری با جانوران فرق داشته باشند. ما دراین مقاله به بررسی مختصری از تفاوت سلول گیاهی و جانوری پرداخته ایم

تفاوت سلول های بدن انسان و حیوان

1-حجم: اولین تفاوت بزرگ جانوران و گیاهان از نظر سلولی، ابعاد سلولی آن هاست. ابعاد سلول جانوران بین ده تا سی میکرو متر است اما سلول های گیاهی از 10 تا 100 میکرومتر متغیرند که این نشان از تفاوت بزرگ ساختار سلول ها دارد. بدین صورت سلول های جانوری کوچک تر از سلول های گیاهی اند.

2-شکل:  یکی دیگر از تفاوت های بسیار مشخص در سلول های جانوری و گیاهی، ابعاد و اندازه ی آن هاست. سلول های جانوری بیشتر گرد بوده و اندازه های متفاوتی دارند. اما سلول های گیاهی بیشتر به شکل مکعب مستطیل و مربع هستند و از اندازه ی بزرگ تری نسبت به جانوران برخوردارند.

3-ذخیره انرژی: تفاوت دیگر این دو نوع سلول در نحوه ی نگهداری انرژی است. سلول های جانوری انرژی مورد نظر را به صورت گلیکوژن کربوهیدرات های پیچیده ذخیره می کنند. (گلیکوژن یک پلی ساکارید به شکل گلوکز است). در مقابل سلول های گیاهی انرژی را به صورت نشاسته ذخیره می کنند.

4-پروتئین ها: از 20 اسید آمینه مورد نیاز برای تولید پروتئین ها، تنها 10 تای آنها را می توان به طور طبیعی در سلول های جانوری تولید کرد. بقیه که اسید آمینه های ضروری نیز نامیده می شوند باید از طریق رژیم غذایی به دست آورده شوند. اما گیاهان قادر به سنتز تمام 20 اسید آمینه هستند.

5-تمایز:در میان سلول های جانوری تنها سلول های بنیادی هستند که قادرند به راحتی به سایر سلول ها تبدیل شوند اما در نوع گیاهی سلول ها عموما قادرند به مدل های دیگر به راحتی تبدیل شوند و محدودیتی برای بنیادی و غیر بنیادی بودن ندارند

6-رشد: سلول های جانوری از طریق تکثیر بزرگ می شوند اما سلول های گیاهی به ندرت تکثیر می یابند بلکه از طریق، افزایش اندازه گسترش می یابند. سلول های گیاهی با جذب آب بیشتر به واکوئل مرکزی رشد می کنند. واکوئل اندامکی سلولی است که در برخی سلول ها یافت می شوند. این واکوئل ها سرشار از مایعاتند و در سلول های گیاهی و  قارچ یافت می شوند.

7-دیواره سلولی: تفاوت دیگر سلول های جانوری و گیاهی در دیواره سلولی و غشای سلولی است. سلول های جانوری دیواره سلولی ندارند اما دارای غشا هستند. در مقابل سلول گیاهی دارای یک دیواره  سلولی هستند که به عنوان غشای سلولی نیز عمل می کنند. این دیواره از سلولوز تشکیل شده است.

8- میانک یا سانتریول: سلول های جانوری حاوی ساختارهای استوانه ای شکلی هستند که مجموعه ای از میکروتوبول ها را در طول تقسیم سلولی تشکیل می دهند. (میکروتوبول ها بافت هایی از جنس پروتئینند که از گسترش سانتریول ها ایجاد می شوند.) اما سلول های گیاهی دارای چنین ساختار و ماده ای نیستندو این عامل بسیاری از تفاوت هاست.

9-مژه ها: مژه ها در واقع میکروتوبول هایی هستند که در نقل و انتقالات سلولی نقش به سزایی دارند. این مژه ها در سلول های گیاهی به وفور یافت می شود اما در سلول های جانوری وجود ندارند. این موجب می شود نحوه ی کارکرد سلول ها تغییر پیدا کند.

10-تقسیم درون یاخته ای یا سیتوکینز: تقسیم درون یاخته ها، تقسیم سیتوپلاسم، در طول تقسیم سلولی است. شیوه تقسیم درون یاخته ای در سلول های گیاهی و جانوری با هم متفاوت است و از پروسه ای متفاوت بهره می برند.

11-گلایوکسیزم Glyoxysomes:  ساختار معروف گلایوکسیزم  در نمونه های جانوری هرگز یافت نمی شود اما برای گیاهان به وفور مشاهده می شود. جالب است که این ساختار به کاهش لیپیدها کمک می کند.کار گلایوکسیزم  بیشتر در زمان جوانه زدن دانه ها بالا می گیرد و فعالیت خود را از سر می گیرد

12-لیزوزوم ها Lysosomes: لیزوزوم ها در سلول های گیاهی بسیار کم و به ندرت مشاهده می شوند اما در سلول های جانوری نقش اساسی دارند و به وفور یافت می شوند. لیزوزوم ها دارای انزیم های خاصی هستند که درشت ملکول های سلولی را هضم می کنند.

13-پلاستیدها Plastids:  این بخش برای عملیات فوتوسنتز لازم است که در گیاهان مشاهده شده ولی نیازی به وجود آن در جانوران نیست. این مواد دارای رنگدانه ها یا مواد غذایی اند.
14-پلاسمودسماها: پلاسمودسما  یکی از اجزای مهم سلول های گیاهی است که در سلول های جانوری یافت نمی شوند. پلاسمودسما  منافذی بین دیواره های سلول های گیاهی اند که به مولکول ها و سیگنال های ارتباطی اجازه می دهند از سلول ها رد شوند.

15-واکوئل: واکوئل می تواند بین سلول های جانوری و گیاهی مشترک باشد اما از نظر اندازه و میزان تفاوت دارند. در سلول های جانوری تعداد زیادی واکوئل ریز وجود دارد اما در سلول های گیاهی یک واکوئل مرکزی در هر سلول واقع شده که بخش زیادی از سلول را اشغال می کند. گاهی اندازه ی واکوئل ها چنان زیادند که حدود 90 درصد حجم سلول را به خود اختصاص می دهند.

با این حال شاید هنوز هم تفاوت های عدیده ای بین سلول های جانوری و گیاهی وجود داشته باشد که دانشمندان از آن اطلاعات ندارند. قطعا نسخه های ژنتیکی گیاهان و جانوران و ساختار دی ان آ آن ها باهم تفاوت های بسیاری دارد که این خود داستان جداگانه ای است.

برای اطلاع از سایر مقالات علمی مجله علم و تکنولوژی ایمیل خود را در خبر نامه سایت ثبت کنید.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: